Đôi nét về Trường hè
Ngày nay, dù có hứng thú khoa học và nghiên cứu, đa phần các bạn trẻ lại không lựa chọn lập nghiệp và theo đuổi con đường nghiên cứu khoa học. Trong rất nhiều nguyên nhân, đầu tiên phải kể đến niềm yêu thích và quyết tâm bị tác động bởi thông tin thiên lệch từ một xã hội đang chuyển mình mạnh mẽ bởi nền kinh tế thị trường (nơi giá trị vật chất, ngắn hạn sẽ khỏa lấp những giá trị bền vững), và cũng bởi chính nền giáo dục và khoa học còn tương đối kém phát triển so với các quốc gia tiến bộ khác. Điều này hình thành một nguy cơ lớn cho nền khoa học và nghiên cứu của nước nhà, khi nghề nghiệp này không thể thu hút được các bạn trẻ tài năng và đam mê. Giải pháp lâu dài và bền vững cho sự phát triển của nền khoa học nước nhà là trang bị cho thế hệ trẻ (sinh viên, các nhà nghiên cứu trẻ) những hành trang cơ bản về khoa học, về tư duy phương pháp luận khoa học, cùng những kỹ năng cần thiết cho việc nghiên cứu. Để từ đó, những người yêu thích có thể mạnh dạn dấn thân theo đuổi nghề nghiên cứu; trong khi những người khác dù không theo đuổi nữa cũng có được những cách nhìn trung thực, khoa học trong việc áp dụng vào những lĩnh vực khác của cuộc sống.
Trường hè Khoa học Việt Nam là sáng kiến của một số nhà nghiên cứu trẻ (Ngô Đức Thế, Lưu Quang Hưng và Giáp Văn Dương) với kỳ vọng truyền cảm hứng cho giới trẻ Việt Nam trên con đường nghiên cứu khoa học. Từ những ngày đầu, Trường hè đã liên tục nhận được sự ủng hộ của nhiều cán bộ trẻ Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN), như TS. Trịnh Thị Thúy Giang, Nguyên Phó Chủ tịch CLB Nhà khoa học ĐHQGHN, Phó giám đốc Viện Nghiên cứu Cao cấp về Toán.
Hoạt động của Trường hè được điều hành thông qua Hội đồng quản trị, hoạt động không nhận lương, đứng đầu bởi TS. Nguyễn Ngọc Anh và được cố vấn bởi GS. Jean Trần Thanh Vân. Thành viên khác của Hội đồng quản trị nhiệm kỳ 2017-2020 bao gồm: TS. Ngô Đức Thế, TS. Giáp Văn Dương, TS. Lưu Quang Hưng, TS. Đặng Văn Sơn, TS. Nguyễn Tô Lan, TS. Nguyễn Đức Dũng và TS. Nguyễn Tú Mai. Giảng viên Trường hè đều giảng dạy không nhận thù lao. Sinh viên tham dự Trường hè được miễn 100% phí tham dự và hỗ trợ một phần sinh hoạt phí nếu điều kiện tài trợ cho phép. Hội đồng quản trị hoạt động không nhận thù lao, có nhiệm vụ vận động các nguồn lực xã hội để hỗ trợ chi phí tổ chức trường hè, cũng như một phần ăn ở đi lại của giảng viên và học viên.
Trường hè lần đầu tiên (VSSS’01) được tổ chức tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN trong hai ngày 5-6/8/2013, thu hút 180 hồ sơ đăng ký tham dự. Đã có 80 học viên được lựa chọn tham gia VSSS’01 từ việc chấm điểm 180 hồ sơ đăng ký. Trong hai ngày tổ chức, Trường hè lần thứ nhất diễn ra với 10 bài giảng từ 6 giảng viên trẻ, đều là những người từng học tập và làm nghiên cứu từ nước ngoài, với nội dung trải từ nền tảng khoa học, phương pháp luận khoa học, cùng với các kỹ năng chuẩn bị cho sự nghiệp nghiên cứu (chuẩn bị hồ sơ xin việc, xin học bổng, phương pháp công bố khoa học,…). Ngay từ lần tổ chức này, Trường hè đã nhận được những phản hồi tích cực đến từ cộng đồng sinh viên trẻ yêu thích nghiên cứu liên quan tới mục tiêu, nội dung cũng như phương pháp giảng dạy theo mục tiêu truyền cảm hứng.
Tiếp nối từ thành công ấy, các Trường hè năm sau 2014 và 2015 phát triển lớn mạnh về quy mô. Trường hè lần thứ hai được tổ chức với quy mô lớn hơn tại Đại học Quốc gia Hà Nội vào hè 2014, trong ba ngày từ 20-22/8/2014. Trường hè lần này đã thu hút hơn 500 hồ sơ đăng ký tham dự với số lượng học viên được chọn tham dự đã tăng lên 220 học viên. Nội dung được mở rộng với 23 bài giảng của 18 diễn giả, bao gồm giảng viên mới trong các lĩnh vực khoa học xã hội, kinh tế. Một số cựu học viên VSSS’01 thành công được mời tham dự để chia sẻ kinh nghiệm thành công. Năm 2015, Trường hè lần thứ ba lại tiếp tục được tổ chức thành công tại hội Hà Nội từ 24-26/8/2015 với hơn 200 sinh viên tham dự. Địa điểm tổ chức là nơi giàu truyền thống: Giảng đường Ngụy Như Kom Tum, 19 Lê Thánh Tông của ĐHQGHN. Bên cạnh 13 bài giảng cơ bản, Trường hè lần thứ ba tăng cường tương tác và làm việc nhóm, nhằm rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm và hợp tác.
Năm 2016 và 2017, Trường hè lần thứ tư và thứ năm tiếp tục phát triển thêm các bài học tương tác nhóm nhằm thực hành các kỹ năng cơ bản được truyền thụ. Kể từ lần tổ chức thứ 4 (2016), VSSS đã nhận được thêm sự tài trợ quý báu từ Quỹ Gặp gỡ Việt Nam (Recontres du Vietnam) thông qua hỗ trợ 40 suất học bổng cho các em học sinh học giỏi, có hoàn cảnh khó khăn và ở xa Hà Nội. Trường hè 5 (2017) là lần đầu tiên VSSS rời khỏi địa điểm quen thuộc, tổ chức ở một địa điểm mới, Quy Nhơn, Bình Định (Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục Liên ngành) qua đó thu hút thêm nhiều học viên tới từ các địa phương phía Nam của Việt Nam thay vì chủ yếu đến từ miền Bắc như 4 kỳ trước. Chi phí ăn ở cho học viên, đi lại và ăn ở cho giảng viên trong nước và hội trường đã được Quỹ Gặp gỡ Việt Nam tài trợ, bên cạnh những hỗ trợ nhỏ khác từ Trường Đại học Quy Nhơn, CLB Nhà khoa học ĐHQGHN, công ty DEPOCEN, công ty GiapGroup, Viện VEPR.
Qua sáu lần tổ chức, VSSS đã nhận được nhiều phản hồi tích cực từ các học viên tham dự với một network gần một ngàn cựu học viên. Một số học viên đã đạt được nhiều thành tích trong học tập và nghiên cứu, cũng như thành công trong việc tìm kiếm các học bổng du học, và đã chia sẻ rằng những thành công bước đầu của họ có một phần từ những cảm hứng và kinh nghiệm được truyền từ Trường hè (21% cựu học viên Trường hè đã, đang hoặc chuẩn bị đi du học). Một số cựu học viên thành công đã được mời tham dự nhằm chia sẻ kinh nghiệm. Chương trình Trường hè hàng năm cũng luôn được hoàn thiện và điểu chỉnh thông qua việc tham khảo các phản hồi từ các cựu học viên. Chương trình Trường hè các năm đều được cập nhật trên website và facebook, nơi các học viên có thể ghi danh mỗi sự kiện. Tất cả các bài giảng đều được chia sẻ và cập nhật online sau Trường hè. Một mạng lưới cựu học viên trên Facebook với hơn 1000 thành viên đã được thành lập với nhiều học viên đang theo học và nghiên cứu tại nhiều quốc gia trên thế giới. Giảng viên Trường hè cũng luôn giữ kết nối với các cựu học viên để ghi nhận phản hồi, đồng thời chia sẻ các thông tin về các cơ hội nghiên cứu, cơ hội nghề nghiệp và hợp tác.
Thông tin về các trường hè trước đây
Trường hè thứ tư, năm 2016 – tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN
Trường hè thứ ba, năm 2015 – tại Smart Skill, Hà Nội
Trường hè thứ hai, năm 2014 – tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN
Trường hè thứ nhất, năm 2013 – tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN